Χαρουπόμελο

Αν και το νόστιμο, κολλώδες στην υφή χαρουπόμελο κατατάσσεται στα Επιδόρπια και Γλυκά, εντούτοις αποτελεί στην πραγματικότητα ένα εξαιρετικά νόστιμο σνακ το οποίο παρασκευάζεται από τα ντόπια χαρούπια. Το χαρουπόμελο μπορεί να αντικαταστήσει το μέλι κι άλλα γλυκαντικά σε διάφορες συνταγές.

Τα χαρουπόμελο είναι ιδανικό για να συνοδεύει την αναρή, δημιουργώντας έτσι ένα υγιεινό σνακ. Χρησιμοποιείται επίσης ως σάλτσα για σαλάτες, μαρινάδες κι άλλες σάλτσες στη θέση του μελιού ή της ζάχαρης. Το παραδοσιακό «παστελάκι» παρασκευάζεται από το χαρουπόμελο.

Η παρασκευή του χαρουπόμελου γίνεται με το βράσιμο των χαρουπιών σ΄ ένα μεγάλο μπρούντζινο δοχείο γεμάτο με νερό για τέσσερις ολόκληρες ώρες. Ο πολτός ακολούθως στραγγίζεται και στο τέλος μένει το χρυσο-μαύρο σιρόπι. Πολλά άλλα προϊόντα παράγονται από τα χαρούπια, όπως είναι το αλεύρι και η σοκολάτα από χαρούπια.

Οι χαρουπιές είναι ένα εγχώριο είδος και καλλιεργείται στο νησί εδώ και τέσσερις χιλιάδες αιώνες. Κάποτε τα χαρούπια αποτελούσαν το μεγαλύτερο εξαγώγιμο προϊόν του νησιού και ήταν γνωστά ως ο «μαύρος χρυσός». Τα χαρούπια ήταν και εξακολουθούν ακόμη να είναι πολύτιμα για το ευρύ φάσμα των χρήσεων τους, καθώς και για το γεγονός ότι, λόγω της σκληράδας τους, μπορούν να αποθηκεύονται και να μεταφέρονται σε πολύ μεγάλες αποστάσεις χωρίς να αλλοιώνεται η γεύση τους. 

Πουρέκια με Αναρή

Αυτά τα πεντανόστιμα μικρά γλυκά (παρόμοια με τα σκαλτσούνια) περιέχουν μια γλυκιά γέμιση από αναρή και κανέλα. Τηγανίζονται και ακολούθως πασπαλίζονται με ζάχαρη άχνη ή τοποθετούνται μέσα σε ζεστό σιρόπι. Άλλες παραλλαγές περιέχουν επίσης ροδόνερο ή αρωματικό νερό εσπεριδοειδών. 

Τσαμαρέλα

Η τσαμαρέλα παρασκευάζεται από αιγινό κρέας και θεωρείται ως αναπόσπαστο μέρος του παραδοσιακού μεζέ.

Για την παρασκευή της τσαμαρέλας μεγάλα κομμάτια λιπαρού αιγινού κρέατος κόβονται και αλατίζονται. Ακολούθως τοποθετούνται κάτω από μεγάλα βαρίδια και στη συνέχεια αφήνονται να στεγνώσουν στον ήλιο για 10 περίπου ημέρες. Το κρέας μετά καλύπτεται με ρίγανη και τοποθετείται ξανά στον ήλιο.

Όπως και το χοιρομέρι, η τσαμαρέλα είναι το ιδανικό συνοδευτικό της ντόπιας ζιβανίας. 

Λουκάνικα / Παστουρμάς

Τα παραδοσιακά πικάντικα λουκάνικα γνωστά είτε ως λουκάνικα ή παστουρμάς, παρασκευάζονται με τον ίδιο τρόπο. Και τα δύο περιέχουν κόκκινο ξηρό κρασί, αλάτι, σκόρδο και μπαχαρικά, συμπεριλαμβανομένων σπόρων κόλιανδρου και μαύρο πιπέρι. Τα λουκάνικα παρασκευάζονται από χοιρινό κρέας ενώ ο παστουρμάς με βοδινό κρέας.

Οι Κύπριοι λατρεύουν να τα τρώνε ως μέρος του παραδοσιακού μεζέ στα κάρβουνα ή μαζί με τηγανιτό χαλούμι και αυγά ως η «κυπριακή εκδοχή» ενός τηγανιτού προγεύματος!

Μερικά από τα ορεινά χωριά παράγουν αυτά τα λουκάνικα κι άλλα παστά κρέατα ως τοπικές σπεσιαλιτέ. Εκτός από τα χωριά αυτά, μπορείτε επίσης να βρείτε τα λουκάνικα και τους παστουρμάδες στο τμήμα κατεψυγμένων προϊόντων σ΄ όλες σχεδόν τις υπεραγορές σε αεροστεγείς συσκευασίες για να μπορέσετε να τα μεταφέρετε στην πατρίδα σας!

Λούντζα

Το παραδοσιακό παστό χοιρινό φιλέτο, γνωστό ως λούντζα, είναι ένα από τα πιο δημοφιλή αλλαντικά του νησιού και συνοδεύει συνήθως το χαλούμι σε σάντουιτς και σερβίρεται μαζί με αυγά.

Τα χοιρινά φιλέτα ή λαγόνια αλατίζονται, μαρινάρονται σε κόκκινο κρασί, στεγνώνουν καλά στον ήλιο και τυλίγονται σε σπόρους κόλιανδρου. Τέλος, καπνίζονται μέσα σε μια ειδική καμινάδα με ξύλα από διάφορα αρωματικά δέντρα και θάμνους. Η λούντζα σερβίρεται κρύα ή ψητή στα κάρβουνα ή στο γκριλ.

Όταν είναι συσκευασμένη αεροστεγώς έχει μακρά διάρκεια ζωής και είναι το τέλειο γευστικό ενθύμιο για να πάρετε μαζί σας στο σπίτι σας!

Χοιρομέρι

Το χοιρομέρι είναι μια εύγεστη λιχουδιά καπνιστού χοιρινού ζαμπόν. Αλατίζεται και μαρινάρεται σε κόκκινο κρασί πριν προστεθεί αλάτι και άλλα καρυκεύματα. Ακολούθως πιέζεται κάτω από μεγάλα βαρίδια και στο τέλος καπνίζεται. Το χοιρομέρι σερβίρεται ως συνοδευτικό αλκοολούχων ποτών. Κόβεται σε μικρά κομματάκια κι είναι ιδανικό τσίμπημα με κρασί και ζιβανία.

Χαλούμι

Το πιο διάσημο τυρί του νησιού είναι αναμφίβολα το χαλούμι! Πρόκειται για ένα ημίσκληρο τυρί, το οποίο μπορεί να καταναλωθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Έχει μια χαρακτηριστική υφή και είναι φανταστικό τόσο ωμό όσο και μαγειρεμένο (ψητό ή τηγανητό). Αποκλείεται να μη συναντήσετε το γνωστό χαλούμι κατά την επίσκεψή σας στο νησί, είτε ως συστατικό σ΄ ένα σάντουιτς, είτε στον παραδοσιακό κυπριακό μεζέ ή ακόμη και στο πρόγευμά σας!

Αυτό το λευκό, ημίσκληρο τυρί παράγεται στο νησί εδώ και αιώνες και για να θεωρείται ως αυθεντικό χαλούμι, πρέπει να παρασκευάζεται από συγκεκριμένη ποσότητα αιγινού ή πρόβειου γάλατος σε χωριά όπου παράγεται και το ίδιο το γάλα. Μπορεί επίσης να κατασκευαστεί κι από αγελαδινό γάλα (συνήθως σε μεγάλες μονάδες γαλακτοκομικών προϊόντων) ή ακόμη κι από ένα μείγμα και των τριών ειδών γάλατος. Συνήθως στο αλμυρό χαλούμι προστίθεται και δυόσμο και μακρά διάρκεια ζωής.

Υπάρχουν άπειροι τρόποι για ν΄ απολαύσετε το χαλούμι. Όταν είναι ωμό μπορεί να συνδυαστεί τέλεια με καρπούζι ή με χωριάτικο ψωμί και ελιές. Όταν είναι ψημένο στο γκριλ γίνεται πιο μαλακό και «λαστιχένιο» και είναι ιδιαίτερα δημοφιλές σε συνδυασμό με τη λούντζα σε σάντουιτς. Ψημένο στα κάρβουνα είναι αναπόσπαστο μέρος του κυπριακού μεζέ. Όταν τηγανιστεί με αυγά αποκτά μια θεσπέσια γεύση και ως γέμιση χρησιμοποιείται στις κυπριακές ραβιόλες. Όταν προστεθεί στη ζεστή σούπα τραχανά ή αυγολέμονη γίνεται εξαιρετικά μαλακό και μπορεί να προστεθεί σε διάφορα πιάτα όπως για παράδειγμα τα ζυμαρικά.

Το χαλούμι παρασκευάζεται σε ειδικά μεγάλα μπρούντζινα δοχεία. Μετά την προσθήκη της πυτιάς το τυρόπηγμα αφαιρείται από τη φωτιά, στεγνώνει πολύ καλά και ακολούθως τυλίγεται σε ένα κομμάτι ρούχου και τοποθετείται κάτω από ένα βαρύ αντικείμενο για να αφαιρεθεί όσος ορός γάλακτος έχει απομείνει.

Ακολούθως το τυρί κόβεται σε κομμάτια και βυθίζεται ξανά σε ζεστό ορό γάλακτος μέχρι να αναδυθεί στην επιφάνεια. Τα κομμάτια στη συνέχεια τοποθετούνται σε αλάτι και δυόσμο, διπλώνονται στα δύο. Όταν κρυώσουν πολύ καλά ξανατοποθετούνται μέσα σε ζεστό ορό γάλακτος. 

Mezedes

No visit to Cyprus is complete without enjoying the traditional meal of many small dishes known as ‘meze’.

This large feast, which has been a popular part of the Cypriot culture for many centuries, is more of a social event than a formal meal, with many dishes shared around the table with family and friends.

What is included in the meze varies widely from each restaurant and tavern, and largely depends on what is in season and whether you are ordering a meat meze, fish meze or a mixed meze. Typically there should be around 15-20 dishes, including the dips and bread, but some places may include up to 30 dishes.

Generally, the meal begins with olives and various dips, such as yoghurt, Tahini (sesame seed dip), Skordalia (potato and garlic dip), Taramosalata (fish roe dip), and Tsatziki (cucumber and mint dip), all served with a basket of fresh bread and a bowl of crisp village salad.

Thereafter, you might enjoy more common dishes such as grilled Halloumi cheese and Lountza (cured pork loin), or more unusual selections such as wild asparagus and other greens cooked with eggs.

If you are having a meat meze, then you can expect grilled meats such as pork chops and barbequed chicken and pork, alongside spicy Loukanika sausages, kleftiko and delicious stewed dishes such as Stifado and Tavas. In a fish meze, a variety of locally caught fish is served grilled and fried, including small-fry, sea bream with olive oil and lemon dressing, cuttlefish, calamari and octopus.

In the more traditional establishments, you may be offered watermelon, sweet pastries or preserved sweets (‘glyko’) to round off the meal.

So, ‘kopiaste ke kali orexi’, which means ‘welcome, and bon appetite’, you will soon fall in love with the social way of eating that the authentic Cypriot meze offers!