Σιάμισιη

Αυτά τα τηγανιτά γλυκά από σιμιγδάλι είναι το απαραίτητο συνοδευτικό των λουκουμάδων, αφού πωλούνται από τους ίδιους πλανόδιους πωλητές στα παραδοσιακά πανηγύρια και φεστιβάλ.

Αυτές οι ζυμαρένιες «τσεπούλες» έχουν μια γλυκιά γέμιση και τηγανίζονται σε καυτό λάδι. Ακολούθως πασπαλίζονται με ζάχαρη άχνη και κανέλα. Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες συνταγές, υπάρχουν αρκετές παραλλαγές. Σε κάποιες απ΄ αυτές στη γέμιση προστίθεται μαστίχα και αρωματικό νερό ανθών πορτοκαλιού.

Σουτζιούκος

Ο σουτζιούκος είναι ένα παραδοσιακό γλυκό με λαστιχένια υφή, το οποίο παρασκευάζεται από χυμό σταφυλιών. Έχει μια μοναδική εμφάνιση αφού λες και μοιάζει με κερί! Η πώληση του είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στα παραδοσιακά πανηγύρια.

Το γλυκό αυτό παράγεται από το πλεόνασμα των σταφυλιών που μαζεύονται κατά τον τρύγο. Η παραγωγή του γίνεται στα ορεινά χωριά του Τροόδους και της περιοχής της Πάφου, όπου εξασκείται και η αμπελουργία.

Για την παρασκευή του σουτζιούκου απαιτείται ένα ζεστό μείγμα  που ονομάζεται μουσταλευριά (ένας συνδυασμός της λέξης «μούστος» και αλεύρι). Τα αμύγδαλα και τα καρύδια μουλιάζουν στο νερό για να μαλακώσουν και ακολούθως ενώνονται με μια κλωστή μήκους δυο ή τριών μέτρων. Στη συνέχεια η κλωστή με τους ξηρούς καρπούς βουτιέται μέσα στο ζεστό μείγμα μέχρι να καλυφθούν πλήρως και κρεμιέται για να στεγνώσει γι΄ αρκετές ώρες. Αυτή η διαδικασία του βουτήγματος επαναλαμβάνεται τρείς με πέντε φορές σ΄ ένα διάστημα ωρών ή και ημερών μέχρι να επιτευχθεί το επιθυμητό πάχος – διάμετρος μιας περίπου ίντζας. Χρειάζονται πέντε με έξι μέρες για να στεγνώσει καλά ο σουτζιούκος και μπορεί να φυλαχθεί χωρίς να αλλοιωθεί η γεύση του. Όταν σερβίρεται κόβεται σε λεπτές φέτες και αποτελεί συνήθως συνοδευτικό της ζιβανίας. 

Λουκούμι

Η Κύπρος είναι διάσημη για τα νόστιμα παραδοσιακά γλυκά της, γνωστά ως «λουκούμια», τα οποία παράγονται στο νησί εδώ και αιώνες.

Τα λουκούμια παρασκευάζονται σε διάφορα χωριά, αλλά η Γεροσκήπου – στην επαρχία Πάφου – είναι ξακουστή για τα λουκούμια της. Πρόκειται για μαλακά, λαστιχένια γλυκά στα οποία δεν προστίθενται καθόλου συντηρητικά παρά μόνο ζάχαρη, άνθος αραβοσίτου (κορνφλάουρ) και αρωματικά ή ξηροί καρποί. Ακολούθως πασπαλίζονται με ζάχαρη άχνη για να μην κολλά το ένα πάνω στο άλλο.

Μπορείτε να βρείτε ωραία κουτιά με λουκούμια σε διάφορες γεύσεις. Η πιο παραδοσιακή γεύση είναι το τριαντάφυλλο και ακολούθως το λεμόνι, η μαστίχα και το περγαμόντο. Μπορεί επίσης να βρείτε και πιο «μοντέρνες» γεύσεις όπως είναι η σοκολάτα με ή χωρίς ξηρούς καρπούς.

Εννοείται ότι δεν μπορείτε να φύγετε από το νησί χωρίς να προμηθευτείτε μερικά κουτιά με λουκούμια, είτε για εσάς ή και για τους φίλους σας!

Λουκουμάδες

Οι λουκουμάδες είναι ένα εξαιρετικά δημοφιλές γλυκό, το οποίο οι ντόπιοι απολαμβάνουν κυρίως στα πανηγύρια από πλανόδιους πωλητές και σε ειδικά καφενεία.

Ο χυλός των λουκουμάδων φτιάχνεται από αλεύρι, μαγιά, νερό κι ένα ασυνήθιστο υλικό: λιωμένη πατάτα ή λιωμένο βραστό ρύζι. Τηγανίζονται σε εξαιρετικά καυτό λάδι μέχρι να χρυσίσουν.

Μόλις βγουν από το λάδι, στραγγίζονται και αμέσως τοποθετούνται μέσα σε γλυκό σιρόπι ή μέλι και πασπαλίζονται με κανέλα. Σερβίρονται ζεστοί!

Κιοφτέρκα

Τα κιοφτέρκα είναι ένα χοντρό γλυκό που μοιάζει με τζέλι και το οποίο παρασκευάζεται από χυμό σταφυλιών, ο οποίος βράζει και αναμειγνύεται με λίγο αλεύρι. Ακολούθως το μείγμα τοποθετείται στον ήλιο για να στεγνώσει. Σ΄ αυτό προστίθεται κι ελάχιστο ροδόνερο για ν΄ αποκτήσει μια ευωδιαστή μυρωδιά.

Παστέλι

Το θρεπτικό γλυκό παστέλι γίνεται από χαρουπόμελο και παράγεται ζεσταίνοντας τον πολτό του χαρουπόμελου μέχρι να σχηματίσει ένα πυκνό, κολλώδες υγρό παρόμοιο με τη μελάσα.

Ενώ τα χαρούπια αφθονούν στο νησί, εντούτοις το παστέλι θεωρείται ως ένα ξεχωριστό προϊόν επειδή η παραγωγή του είναι ιδιαίτερα κοπιαστική, εφόσον απαιτεί το χειρονακτικό τέντωμα και τράβηγμα του μείγματος πολλές φορές και με μεθοδικότητα.

Η παραδοσιακή αυτή μέθοδος εφαρμόζεται στις μέρες μας μόνο στο χωριό Ανώγυρα και μόνο κατά τους πιο δροσερούς μήνες μεταξύ Σεπτεμβρίου και Μαΐου, καθώς το λαστιχένιο μείγμα δε μπορεί να σχηματιστεί καλά όταν είναι ζέστη. Γι’ αυτό και θεωρείται ένα από τα πιο γλυκά και λαχταριστά γλυκά του νησιού.

Οι χαρουπιές είναι ένα εγχώριο δέντρο που καλλιεργείται στο νησί εδώ και τέσσερις χιλιάδες χρόνια. Κάποτε αποτελούσε το μεγαλύτερο εξαγώγιμο προϊόν του νησιού και ήταν γνωστό ως ο «μαύρος χρυσός». Τα χαρούπια ήταν πολύτιμα για το ευρύ φάσμα των χρήσεων τους καθώς και για το γεγονός ότι, λόγω της σκληράδας τους, μπορούν να αποθηκεύονται και να μεταφέρονται σε πολύ μεγάλες αποστάσεις χωρίς να αλλοιώνεται η γεύση τους. 

Παστελάκι

Το παραδοσιακό παστελάκι, το οποίο αποτελείται από διάφορα είδη ξηρών καρπών, έχει καταγωγή από την αρχαία Ελλάδα και χρησιμοποιεί με τον καλύτερο τρόπο τους ντόπιους ξηρούς καρπούς και τους σπόρους σησαμιού, ειδικότερα τα αμύγδαλα και τα φιστίκια.

Μοιάζει με μπάρα δημητριακών και το αυθεντικό παστελάκι γίνεται από χαρουπόμελο. Γι’ αυτό κι είναι ένα πολύ θρεπτικό και υγιεινό γλυκό, αν και οι πιο εμπορικές εκδοχές του χρησιμοποιούν μέλι ή άλλες γλυκαντικές ουσίες και μια ποικιλία ξηρών καρπών.

Διατίθεται προς πώληση σε συσκευασμένες μπάρες και είναι ένα γλυκό δώρο ή ένα τέλειο αναμνηστικό για να πάρετε μαζί σας στην πατρίδα σας!

Παλουζές

Ο παλουζές μοιάζει με τζέλι και παρασκευάζεται από σταφύλια. Πρόκειται για ένα θαυμάσιο παραδοσιακό κυπριακό επιδόρπιο που γίνεται από τα σταφύλια που παράγονται στα οινοποιητικά χωριά του νησιού.

Ο παλουζές μοιάζει με την κρέμα blancmange και γίνεται από το χυμό σταφυλιού που παράγεται κατά τον τρύγο των σταφυλιών. Ο χυμός βράζει σ΄ ένα πολύ μεγάλο καζάνι μαζί με μια μικρή ποσότητα άσπρου χώματος, το οποίο βγάζει στην επιφάνεια όλες τις ακαθαρσίες, οι οποίες αφαιρούνται.

Ακολούθως προστίθεται αλεύρι στο χυμό σε ποσοστό 8:1 (χυμός προς αλεύρι) μέχρι να βράσει και να γίνει παχύρευστο όπως το τζέλι. Πριν σερβιριστεί προστίθενται από πάνω κομμένα αμύγδαλα. 

Μέλι

Η Κύπρος έχει μια μακρά παράδοση στην παραγωγή μελιού, εφόσον παράγει μια μεγάλη ποικιλία καλής ποιότητας και πολυβραβευμένων ποικιλιών μελιού, οι οποίες φημίζονται για την αγνότητά τους.

Η ποικιλία των μελιών κυμαίνεται από διαφανή σε χρώμα, σε πιο χρυσαφιά και από παχύρευστα σε πιο τραγανιστά. Το μέλι αποκτά τη χαρακτηριστική του γεύση από ένα μπουκέτο που απαριθμεί περισσότερα από 1.908 είδη χλωρίδας, συμπεριλαμβανομένων θυμαριού, ευκαλύπτου, ανθούς πορτοκαλιάς κι άλλα. Υπάρχουν πολλοί παραγωγοί ωμού μελιού, το οποίο δεν ζεσταίνεται κατά το στάδιο της παραγωγής του και ως εκ τούτου διατηρεί τις σούπερ θρεπτικές και θεραπευτικές τους ιδιότητες.

Θα το βρείτε διαθέσιμο για αγορά σε διάφορα καταστήματα αλλά και απευθείας σε χωριά από μικρούς παραγωγούς, οι οποίοι συσκευάζουν τα λαχταριστά είδη μελιού και έτσι μπορείτε να τα μεταφέρετε κατά το ταξίδι της επιστροφής χωρίς κανένα πρόβλημα!

Γλυκά του κουταλιού

Όπως υποδηλώνει και το όνομά τους, τα παραδοσιακά γλυκά του κουταλιού στην ουσία είναι γλυκά φρούτα διατηρημένα σε ζάχαρη. Ο παραδοσιακός τρόπος σερβιρίσματος είναι μ΄ ένα μικρό κουτάλι και τη συνοδεία κρύου νερού, ως δείγμα φιλοξενίας προς τους καλεσμένους.

Κατά την επίσκεψή σας στο νησί μπορεί να σας προσφερθούν γλυκά του κουταλιού στο τέλος ενός γεύματος. Λόγω της πολύ γλυκιάς τους γεύσης δύσκολα θα μπορέσετε να φάτε και δεύτερο κομμάτι και δύσκολα θα μπορέσετε να αναγνωρίσετε για ποιο γλυκό ή λαχανικό πρόκειται εφόσον η περιεκτικότητα σε ζάχαρη είναι εξαιρετικά ψηλή και αλλοιώνει την αρχική γεύση των φρούτων και λαχανικών!

Σχεδόν όλα τα φρούτα και λαχανικά καθώς και οι ξηροί καρποί και φλούδες φρούτων μπορούν να γίνουν γλυκά του κουταλιού και συχνά αρωματίζονται με βανίλια, κανέλα και με αρωματισμένα φύλλα γερανιού.

Τα πιο δημοφιλή γλυκά του κουταλιού παρασκευάζονται από σύκα, κεράσια, φλούδα καρπουζιού, καρύδια, ροδάκινα, σταφύλια, περγαμόντο και μικρές μελιτζάνες γεμιστές με αμύγδαλα. Ορισμένα γλυκά του κουταλιού παρασκευάζονται από φρούτα που δεν τρώγονται ωμά, όπως για παράδειγμα το «κιτρόμηλο», το πικρό πορτοκάλι Σεβίλλης.

Η προετοιμασία για τα γλυκά του κουταλιού είναι παρόμοια όπως και για την παρασκευή της μαρμελάδας. Το βασικό συστατικό, τα φρούτα δηλαδή ή τα λαχανικά, μουλιάζουν πρώτα στο νερό και μαγειρεύονται με ασβέστιο για να γίνουν τραγανά. Ακολούθως τοποθετούνται σε νερό με χυμό λεμονιού για να γυαλίσουν και να διατηρήσουν το χρώμα τους πριν βράσουν σε νερό με ζάχαρη για πάρα πολλές μέρες.

Στα πιο παλιά χρόνια τα γλυκά του κουταλιού προσφέρονταν στους γάμους ως κεραστικά, όπου οι καλεσμένοι τα έτρωγαν κατευθείαν από το κουτάλι, το οποίο στη συνέχεια ξέπλεναν για να φάει ο επόμενος καλεσμένος ο οποίος έτρωγε το γλυκό και ευχόταν καλοτυχία στους νιόπαντρους. Σχεδόν κάθε κυπριακό σπίτι είχε τα ειδικά μικρά πιατάκια και μικροσκοπικά ασημένια κουταλάκια για να σερβίρει τα γλυκά αυτά στους καλεσμένους. Η οικογενειακή συνταγή για την παρασκευή των γλυκών του κουταλιού παραδιδόταν από τις μητέρες στις κόρες τους κι από γενεά σε γενεά.

Στη σημερινή μοντέρνα κυπριακή κοινωνία, είναι πιο εύκολο να αγοράσετε ένα μπουκάλι με γλυκά του κουταλιού. Υπάρχουν διαθέσιμες διάφορες μάρκες προς πώληση κι ένα μπουκάλι με τα παραδοσιακά αυτά γλυκά αποτελεί το ιδανικότερο και πιο γλυκό ενθύμιο της επίσκεψής σας στην Κύπρο.